Rok 2017 jest rokiem szczególnym dla mieszkańców Łaz. Miasto to świętuje bowiem 50-lecie uzyskania praw miejskich. Zapraszamy na naszą krótką podróż w czasie.
Leżące w powiecie zawierciańskim Łazy są jednym z najmłodszych miast w Zagłębiu Dąbrowskim. Pierwsza wzmianka pochodzi z materiałów do słownika historyczno-geograficzno-fizycznego województwa krakowskiego w dobie Sejmu Czteroletniego w 1790 roku. Były wówczas przysiółkiem należącym do dóbr Rokitna Szlacheckiego w powiecie lelowskim.
W tym samym roku jako przyległość Rokitna po raz pierwszy wspomniano o Łazach („na Łazach”) i wymieniono wybudowany przez Kazimierza Szenbeka browar, w którym pracowali głównie Żydzi mieszkający w Rokitnie Szlacheckim. Z kolei w 1791 roku przy browarze wybudowano dom, w którym zamieszkały dwie rodziny zatrudnione przy produkcji piwa.
Jak podają źródła historyczne, od połowy XIX wieku Łazy zaczęły się powoli przekształcać w osadę przemysłową. Ogromny wpływ na rozwój miejscowości miało wybudowanie Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej oraz rozwój przemysłu w Zagłębiu Dąbrowskim.
W 1850 roku uruchomiono pierwszy przystanek kolejowy. Pięć lat później istniały już dwie cegielnie, które zatrudniały mieszkańców okolicznych wiosek. W 1887 roku powstała cegielnia Jungstera, a w roku 1898 Fabryka Cementu Towarzystwa Akcyjnego Portland – Cement Łazy. Z tego okresu pochodzą liczne w okolicy glinianki.
W latach 80. XIX wieku powstały też zakłady przerobu drewna, wapienniki i dwa tartaki. Istnienie cementowni i cegielni przyczyniło się do dalszego rozwoju miejscowości.
W 1930 roku Łazy liczyły już około 1580 mieszkańców, z których sporą część stanowiła ludność pochodzenia żydowskiego. W tym samym czasie nastąpił dalszy rozwój miejscowości – powstało wiele zakładów usługowych, rzemieślniczych i handlowych. W okresie międzywojennym wybudowano m.in. Fabrykę Wyrobów Ogniotrwałych Szamot oraz Łazowskie Zakłady Ceramiczne, które pracowały w oparciu o miejscowe złoża mineralne.
W czasie II wojny światowej, obok parowozowni, hitlerowcy założyli tu obóz pracy przymusowej dla Żydów. Ci ciężko pracowali na tzw. posterunkach żydowskich i przy budowie wieży ciśnień.
Po wojnie w Łazach mieszkało 1020 mieszkańców. Wszyscy wspólnymi siłami odbudowywali swoje rodzinne strony. Zmodernizowano wiele ulic i postawiono duży budynek szkoły podstawowej.
Zmiany i dalszy rozwój Łaz sprawiły, że 1 stycznia 1956 roku miejscowość ta została podniesiona do rangi osiedla, a 11 lat później – 1 stycznia 1967 roku – otrzymała prawa miejskie.
W tym samym czasie oddano do użytku kolejne istotne obiekty – m.in. Urząd Pocztowy, lecznicę dla zwierząt, budynek Zasadniczej Szkoły Zawodowej i Technikum Kolejowego wraz z internatem oraz stadion sportowy. Z kolei w 1971 roku rozpoczęto budowę zalewu w dolinie Mitręgi, przy drodze prowadzącej do Niegowonic.
Po wielkich przemianach gospodarczych po 1989 roku większość placówek handlowych i usługowych zlokalizowanych w Łazach przejęli prywatni właściciele. Podobne zmiany przeszły również inne miasta naszego regionu.
W tym roku Łazy świętują pięćdziesięciolecie uzyskania praw miejskich. Z tej okazji przez cały rok odbywać się będą liczne imprezy przypominające o tym, jakże ważnym dla mieszkańców jubileuszu. Jak zapowiadają władze miasta, nie zabraknie imprez kulturalnych i sportowych.
Ukoronowaniem uroczystości będzie listopadowy koncert „50 lat minęło”, podczas którego uhonorowane zostaną osoby zasłużone dla gminy.
Miasto przygotowuje także specjalną monografię Łaz. Każdy z mieszkańców może ją współtworzyć, dzieląc się wspomnieniami, zdjęciami czy też dokumentami związanymi z historią miasta.
– Monografia Łaz powstaje już od pewnego czasu, ma mieć co najmniej sto stron oraz część fotograficzną, jest to zatem pokaźna publikacja. W tym roku chcemy sfinalizować prace związane z jej tworzeniem – zaznacza burmistrz Maciej Kaczyński.
– Powstająca publikacja na pewno uzupełni historię gminy, bowiem bardzo dużo wiemy o wielosetletniej historii naszych sołectw, mniej o samych Łazach – dodaje.
Bibliografia:
WikiZagłębie, mat. Urzędu Miasta w Łazach
