Modrzejów to obecnie jedna z południowych dzielnic Sosnowca. Dawniej była to niewielka osada u zlewiska Białej i Czarnej Przemszy. Pierwotnie nosiła nazwę Mrowisko.

Pierwsza wzmianka o Modrzejowie pochodzi z 1650 roku i znajduje się w kronikach Bractwa Różańcowego w Mysłowicach. W dokumencie tym można poznać nazwiska ówczesnych mieszkańców Mrowiska, a także przeczytać o znajdującej się tam karczmie i młynie.

W 1706 roku, za przyzwoleniem króla Augusta II Sasa, osada została przemianowana na miasto Modrzew. Nazwa ta pochodziła od właściciela Franciszka z Grabów Modrzewskiego. Modrzejów uznany został dopiero w roku 1711.

Duży wpływ na jego rozwój miała ludność żydowska, która zatrzymała się tu, uciekając przed zarazą (tzw. „morowym powietrzem”, czyli epidemią cholery). Osiedlili się tutaj Żydzi z okolic Olkusza, Żarek, Częstochowy i Pilicy. Ich obecność na tych ziemiach miała ogromny wpływ na życie społeczno-gospodarcze tej części regionu. W 1713 roku Żydzi posiadali już kahał, synagogę i własny cmentarz. Jak przytaczają historycy i badacze regionu, w 1849 roku w Modrzejowie mieszkało 310 Żydów, co stanowiło prawie 84 proc. mieszkańców miasta. Przewaga tej ludności sprawiła, że nigdy nie postawiono tu świątyni chrześcijańskiej, a osoby wyznania rzymsko-katolickiego uczęszczały do parafii w Mysłowicach, a następnie w Niwce i Zagórzu.

Modrzejów należał do dóbr sieleckich, a jego właścicielami byli m.in. Jaroccy, Klajnerowie-Minorowie, Przybysławscy, Modrzewscy, Kabielscy, Tęgoborscy, Żulińscy i Grabińscy. Ostatnim polskim właścicielem był dworzanin Stanisława Augusta Poniatowskiego – Jordan Stojewski. Od XIX wieku tym terenem władali Niemcy – gen. Schimrnelpfenig von de Oye, Ludwig Anhalt-Coeten von Pless, hrabina Szarlota von Vernigerode zu Stolberg i hr. Jan Renard (od 1856 roku).

Modrzejów – fot. WikiZagłębie

Modrzejów leżał w pobliżu ważnych szlaków handlowych oraz szlaku wodnego (Przemsza). Po przywileju nadanemu przez króla Augusta III miasto miało prawo do 9 jarmarków w roku oraz do organizowania cotygodniowych targów zboża, bydła i koni. W 1725 roku wybudowano tutaj magazyn soli, którą transportowano później do Prus. Jak widać w Modrzejowie dość długo, bo do upadku Rzeczypospolitej Szlacheckiej, rozwijał się głównie handel, rzemiosło i usługi.

Rozwój ten został jednak zatrzymany, a wszystko przez dużą konkurencję leżących obok Mysłowic, które pełniły wówczas rolę centrum handlowego dla dóbr sieleckich. Co ważne, Modrzejów bardzo często uważany był za mysłowickie przedmieście. Skąd to mylne skojarzenie? Od długiego, 24-metrowego drewnianego mostu, który łączył ze sobą obie miejscowości.

W 1815 roku Modrzejów znalazł się na granicy Królestwa Polskiego i Prus. Dwa lata później wybudowano tu komorę celną. Było to drugie, po Granicy (obecnie Maczki), najważniejsze przejście graniczne w Zagłębiu Dąbrowskim. Mieszkańcy strefy przygranicznej ciągle przemieszczali się w celach handlowych po sąsiadujących ze sobą cesarstwach.

Modrzejów – fot. WikiZagłębie

Przemysł w Modrzejowie zaczął powstawać dosyć późno. Dopiero w latach 1909-1912 Towarzystwo Kopalń i Zakładów Hutniczych Sosnowieckich wybudowało tutaj szyb Kazimierz, który należał do kopalni Jerzy. Szyb ten odłączono w 1919 roku od wspomnianego zakładu i powstała tu kopalnia Modrzejów. W 1945 roku połączyła się ona z Niwką i działała pod nazwą KWK Niwka-Modrzejów. Obecnie już nie istnieje.

W 1915 roku Modrzejów został włączony do Sosnowca. Miejsce to dość slabo integrowało się z centrum miasta. Warto jednak zauważyć, że w Modrzejowie istniał rynek, który tętnił życiem. Działały tu także dwie synagogi oraz szkoła dla dzieci wyznania mojżeszowego.

W okresie międzywojennym na terenie dzisiejszej dzielnicy stolicy Zagłębia funkcjonowały 74 zakłady handlowe, z czego aż 61 należało do Żydów. Poza tym zdecydowana większość mieszkańców pracowała w miejscowej kopalni.

W czasie II wojny światowej ludność żydowska uległa zagładzie. Z ponad 2 tysięcy Żydów ocalało zaledwie ok. 80 osób. Dewastacji uległ wspomniany wcześniej rynek, a oryginalna zabudowa nie zachowała się – pozostał jedynie układ urbanistyczny z ulicą Rynek.

W latach 50. XX wieku przy ul. Orląt Lwowskich powstało osiedle mieszkaniowe. Kilka lat później przeprowadzono przez Modrzejów sieć tramwajową, która połączyła to miejsce z Mysłowicami i Sosnowcem.

Obecnie Modrzejów jest zapomnianą przez wielu dzielnicą Sosnowca. Działa tu m.in. kilkanaście prywatnych firm i sklepów, a także szkoła podstawowa.

Bibliografia: WikiZagłębie, M. Śmiałek – Dzielnice Sosnowca. Zarys dziejów.