Przetarg na studium wykonalności Kolei Metropolitalnej. Realizacja całego przedsięwzięcia potrwa 20 lat

Górnośląka-Zagłębiowska Metropolia ogłosiła przetarg na przygotowanie „Wstępnego studium wykonalności Kolei Metropolitalnej”. Jest to dokument, który określi, jakie z proponowanych rozwiązań są możliwe do realizacji i w jakim zakresie.

„Koncepcja Kolei Metropolitalnej” to podstawowy dokument opracowany dla Metropolii przez naukowców Politechniki Śląskiej. Zawiera cztery warianty – od podstawowego do najbardziej rozwiniętego. Przetarg na przygotowanie „Wstępnego studium wykonalności Kolei Metropolitalnej” to kolejny etpa ku realizacji zadania, którego realizacja ma potrwać prawie 20 lat.

– Mamy potencjał, aby projekt Kolei Metropolitalnej doprowadzić do końca. Naszym atutem jest infrastruktura kolejowa, która czeka na dostosowanie do potrzeb naszego modelu transportu – mówi Grzegorz Kwitek, członek zarządu Metropolii GZM. – Sprzyjają nam także trendy w rozwoju miast. To nacisk na konieczność rozbudowy transportu publicznego, który na zatłoczonych drogach coraz skuteczniej konkuruje z samochodem prywatnym oraz jest bardziej przyjazny dla środowiska naturalnego emitując mniej zanieczyszczeń – dodaje.

Władze Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii przekonują, że rozwój transportu na terenie metropolii to jeden z kluczowych elementów, które należy poprawić. Kolej metropolitalna ma pokazać możliwości regionu oraz usprawnić komunikację. – Chcemy skłonić jak najwięcej mieszkańców Metropolii do rezygnacji z indywidualnego samochodu na rzecz autobusu, tramwaju czy pociągu. Warunkiem do dokonania takiego wyboru jest nowoczesny transport publiczny. Metropolia zmierza konsekwentnie w tym kierunku – tłumaczy Grzegorz Kwitek.

Na efekty trzeba poczekać

Opracowanie wstępnego studium wykonalności to złożony i skomplikowany proces. Ma potrwać około czterech lat. Gotowy dokument ma zawierać dwa rodzaje koncepcji rozwoju. Pierwsza z nich tzw. „koncepcjakrótkoterminowa” dotyczy budowy nowych przystanków i zmiany lokalizacji istniejących.

Ta koncepcja ma odpowiadać na kwestie integracji z transportem zbiorowym i indywidualnym poprzez integrację rozkładów jazdy, uwzględnienie stacji przesiadkowych oraz parkingów dla samochodów. Ma także zawierać odpowiedzi dotyczące zapotrzebowania na tabor oraz lokalizacji i wielkości zapleczy technicznych Kolei Metropolitalnych. Działania na tym obszarze mają być określone do 2025 roku.

„Koncepcja docelowa” to prognoza ruchu osób, propozycja oferty przewozowej wraz z koncepcją rozkładu jazdy pociągów oraz analiza zapotrzebowania na tabor. Ma wskazywać także lokalizację i wielkość obiektów zapleczy technicznych Kolei Metropolitalnej. Wykonawca ma przygotować także plan działań inwestycyjnych wraz z koncepcją układów torowych, zaproponować model integracji z transportem zbiorowym i indywidualnym.

Jego zadaniem będzie również przeanalizowanie różnych modeli własności operatora Kolei Metropolitalnych – własna spółka GZM, czy też zewnętrzna. Studium ma zawierać rekomendacje dotyczące sposobu pozyskania taboru, odpowiedzieć na kwestie związane z jego serwisowaniem oraz utrzymaniem zaplecza technicznego.

Dokument ma też zawierać analizy dotyczące finansowania inwestycji.Podczas prac nad studium wykonawca musi także wziąć pod uwagę realizowane i planowane inwestycje kolejowe przez spółkę PKP PLK, a także plany budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego.

Wstępne studium wykonalności to jeden z etapów procesu planistycznego. Po jego wykonaniu konieczne będzie przygotowanie kolejnych dokumentów obejmujących poszczególne odcinki zarekomendowane do realizacji. Termin składania ofert mija 20 marca. Oferent, który zostanie wyłoniony w przetargu będzie miał około 4 lat na opracowanie studium.

Jak będzie wyglądać sieć kolejowa?

Budowa Kolei Metropolitalnej jest priorytetem od początku funkcjonowania Metropolii, która powstała dwa lata temu. W tym czasie zrodziła się jej koncepcja, wypracowana przez naukowców z Politechniki Śląskiej. Opracowano również suplement do koncepcji, zawierający propozycje zmian i uzupełnień zgłoszonych podczas konsultacji.

Jak wyglądałaby sieć kolejowa, gdy za 20 lat, przy pozytywnym rozwoju inwestycji, zrealizuje się najbardziej rozwinięty wariant? To nowe tory, między innymi od Pyskowic do Dąbrowy Górniczej oraz od Nowego Bierunia, przez Katowice i Tarnowskie Góry, do Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice w Pyrzowicach. Powstaną dodatkowe przystanki kolejowe. Koncepcja zakłada, że będzie ich finalnie około 129.

Najwięcej nowych lokalizacji ma być w Katowicach, m.in. przy Politechnice Śląskiej i na osiedlu Witosa. Trzy przystanki są planowane w Sosnowcu, m.in. na Środuli. Pojawią się także w Gliwicach (m.in. osiedle Kopernika) czy Mikołowie (m.in. ul. Krakowska). Lekką koleją miejską moglibyśmy dojechać z Gliwic do Tychów, przez Rudę Śląską i Mikołów oraz z Gliwic do Knurowa.

Inwestycjom w infrastrukturę będą towarzyszyć inwestycje w tabor – elektryczne zespoły trakcyjne i pociągi lekkiej kolei miejskiej. Według szacunków ekspertów z Politechniki Śląskiej do obsługi przyszłego systemu należy pozyskać łącznie ponad 80 pociągów.

Dofinansowanie w kolej

Obecnie realizowany jest podstawowy wariant rozwoju Kolei Metropolitalnej. W 2019 roku Metropolia dofinansowała uruchomienie dodatkowych połączeń kolejowych, tak aby zwiększyć ich częstotliwość na podstawowych, najbardziej obciążonych ruchem, ciągach kolejowych. W 2019 roku przeznaczono 1,2 mln zł na uruchomienie 15 połączeń kolejowych. W nowym rozkładzie jazdy, obowiązującym od połowy grudnia 2019 r., liczba dofinansowanych połączeń wzrosła do 40. Na ten cel przeznaczono 6 mln zł.

W tym roku metropolia przeznaczy 10 mln zł w ramach pomocy finansowej na realizację projektu przebudowy infrastruktury kolejowej w obszarze stacji Dąbrowa Górnicza i Dąbrowa Górnicza Gołonóg. Pieniądze mają zostać przeznaczone na realizację inwestycji w części kolejowej związanej z budową peronów i torów. Zadanie to ma sprzyjać rozwojowi ruchu aglomeracyjnego i wpisuje się w rozwój Kolei Metropolitalnej. Pieniądze przeznaczone w budżecie na ten cel, to pierwsza część dofinansowania. W wieloletniej prognozie finansowej zapisano łącznie 26 mln zł na tę inwestycję.

Współpraca z PKP PLK

Ponadto, w 2019 roku metropolia podpisała z PKP PLK SA, zarządcą infrastruktury, list intencyjny dotyczący współpracy związanej z rozwojem transportu kolejowego. Głównym celem porozumienia jest zapis dotyczący działań mających znacząco wpłynąć na ożywienie regionu poprzez poprawę rozwiązań komunikacyjnych, zwiększenie przepustowości węzła kolejowego na terenie metropolii, poprawę dostępności transportu kolejowego oraz jego ścisłą integrację z pozostałymi segmentami transportu zbiorowego w metropolii w zakresie transportu kolejowego.

Bezpośrednim celem działania ma być zwiększenie udziału transportu kolejowego oraz zbiorowego w obsłudze transportowej metropolii. W ramach tej współpracy PKP PLK udzieli GZM wsparcia merytorycznego w pracach nad „Wstępnym studium wykonalności Kolei Metropolitalnej”.