Kilka dni temu, działacze sosnowieckiego okręgu Partii Razem złożyli petycję do prezydentów i radnych trzech zagłębiowskich miast. Domagają się więcej żeńskich patronek ulic.
Jak wyliczyli działacze Razem, w Będzinie tylko 2,8 procent ulic jest nazwanych na cześć kobiet, a blisko 30 procent ulic ma męskich patronów. Z kolei w Dąbrowie Górniczej odsetek żeńskich ulic jest ten sam przy 25,9 procent ulic męskich. W Sosnowcu kobiety patronują zaledwie 1,7 procent ulic, podczas gdy mężczyźni 26,8 procent.
– Domagamy się, by te proporcje uległy zmianom, przy planowaniu nowych ulic, skwerów i placów – mówi Jakub Tesluk, członek Razem.
Warto przypomnieć, że Sejm ustanowił rok 2018 rokiem praw kobiet. Wiąże się to z setną rocznicą nabycia praw wyborczych przez kobiety. – W naszej historii jest wiele kobiet, które stawały po stronie słabszych, uciśnionych, a także aktywnie walczyły o niepodległość. Ułatwiliśmy władzom miast zadanie i podaliśmy kilka kobiet, które warto upamiętnić, m.in. Irena Sendler, Lidia Ciołkosz i Aniela Steinsbergowa – dodał Tesluk.
Kilka dni temu działacze Partii Razem złożyli w tej sprawie petycje do prezydentów Dąbrowy Górniczej, Sosnowca i Będzina. W petycji tej działacze apelują do włodarzy miasta o zwiększenie odsetka kobiecych patronek ulic, rond, placów i skwerów w 2018 roku i kolejnych latach.
W uzasadnieniu apelu Razem czytamy: „Polska była jednym z pierwszych krajów na świecie, które wprowadziły kobiety do parlamentu i przyznały im pełnię praw. 28 listopada 1918 roku Józef Piłsudski, Tymczasowy Naczelnik Państwa, podpisał dekret o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego. W myśl tego aktu Polki otrzymały pełnię praw wyborczych. To, co dziś wydaje się oczywistością, (choć wciąż nie na całym świecie), zostało wywalczone przez odważne, zdeterminowane i mądre kobiety. Pomimo tego, że minęło 100 lat od tego wydarzenia, kobiety wciąż są niedoreprezentowane w przestrzeni publicznej. W Dąbrowie Górniczej jedynie 2,8 procent ulic jest nazwanych na cześć kobiet (13 na 466 ulic). Porównując, ulice z patronami męskimi stanowią 25,9 procent wszystkich”.
Co o petycji Razem myślą w Dąbrowie Górniczej?
– Uważamy, że jest to istotna inicjatywa. Dodam, że w ramach ustawy dekomunizacyjnej staraliśmy się, aby nowe nazwy ulic i placów nawiązywały do postaci, które są związane z naszym miastem i regionem ze szczególnym uwzględnieniem kobiet – mówi Bartosz Matylewicz, rzecznik UM w Dąbrowie Górniczej.
Rzecznik przypominał, że od niedawna kolejnym dwóm ulicą w mieście patronują kobiety. Jedną z nich jest Emilia Zawidzka, która do Dąbrowy trafiła w 1900 roku i była współzałożycielką szkoły. Razem z Heleną Prazimowską otworzyła szkołę ogólnokształcącą stopnia licealnego dla dziewcząt, w której obok oficjalnego programu potajemnie uczyły historii oraz literatury polskiej.
W 1915 roku szkołę tą przekształcono w gimnazjum żeńskie, które prowadziła aż do śmierci. Zmarła w Dąbrowie Górniczej, 5 grudnia 1927 roku. Warto także wspomnieć, że Zawidzka w czasie I wojny światowej kierowała w mieście Ligą Kobiet Pogotowia Wojennego.
Drugą z nowych patronek jest Helena Płotnicka, urodzona w 1902 roku w Dąbrowie Górniczej.
– Płotnicka była jedną z głównych konspiratorek przyobozowych niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz-Birkenau. Członkini Oddziału Specjalnego Batalionów Chłopskich o pseudonimie „Hela”. W czasie II wojny światowej, po utworzeniu obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu w 1940 roku zaczęła pomagać więźniom KL Auschwitz-Birkenau. Przekazywała im żywność, lekarstwa i korespondencję oraz odbierała listy i meldunki z obozu – mówi Matylewicz.
Płotnicka została aresztowana w maju 1943 roku, zmarła w 1944 roku w obozie w Brzezince.
Trzecie nazwisko to jedna z propozycji wskazanych w petycji lokalnych działaczy z Dąbrowy Górniczej i Zagłębia, chodzi o Emilię Łabudzińską – nauczycielkę i działaczkę społeczną, która całe życie zawodowe związana była z dębowym miastem. Łabudzińska była organizatorką i właścicielką prywatnej szkoły żeńskiej od 1901 roku do 1918 roku, a także prekursorką kształcenia zawodowego dla kobiet w Dąbrowie Górniczej. Utworzyła w 1919 Szkołę Handlową Żeńską.
