Jesienią tego roku odbędą się wybory samorządowe. Sprawdziliśmy, kto może kandydować na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

W związku z nowelizacją Kodeksu Wyborczego, Państwowa Komisja Wyborcza zaktualizowała swój poradnik dla kandydatów na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Sprawdźmy jego najważniejsze punkty.

Kto może kandydować na wójta, burmistrza, prezydenta miasta?

Jak poinformowała PKW, kandydatem na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta może być obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 25 lat i jest wpisany do stałego rejestru wyborców w jednej z gmin na obszarze Polski.

Kto nie może kandydować na wójta, burmistrza, prezydenta miasta?

PKW podała, że kandydatem na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta nie może być natomiast osoba pozbawiona praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu, osoba pozbawiona praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu, a także osoba ubezwłasnowolniona prawomocnym orzeczeniem sądu.

Przepisy wykluczają też możliwość kandydowania osobie, skazanej prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe.

Z instrukcji PKW wynika ponadto, że kandydować nie może osoba, wobec której wydano prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające utratę prawa wybieralności, na podstawie ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów. Zgodnie z ustawą, wydając orzeczenie stwierdzające fakt złożenia niezgodnego z prawdą oświadczenia lustracyjnego, sąd orzeka utratę prawa wybieralności na okres od 3 do 10 lat.

Czy można jednocześnie kandydować na wójta, burmistrza, prezydenta miasta w wielu gminach?

Jak zaznaczyła PKW, kandydat może ubiegać się o fotel wójta, burmistrza lub prezydenta miasta tylko w jednym miejscu.

Czy można kandydować jednocześnie na radnego i na wójta, burmistrza, prezydenta miasta?

Zgodnie z przepisami, można jednocześnie kandydować na radnego gminy i na wójta (burmistrza, prezydenta miasta), lecz jedynie w tej samej gminie.

Niedopuszczalne jest natomiast jednoczesne kandydowanie na radnego powiatu lub radnego sejmiku województwa i na wójta (burmistrza, prezydenta miasta), a także kandydowanie na radnego gminy i wójta (burmistrza prezydenta miasta) w różnych gminach.

Kto może zgłosić kandydata na wójta, burmistrza, prezydenta miasta?

Kandydata na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta może zgłosić taki komitet wyborczy, który zarejestrował listy kandydatów na radnych w wyborach do rady gminy w co najmniej połowie okręgów wyborczych w tej samej gminie, w której chce wystawić kandydata na wójta burmistrza lub prezydenta.

Jeżeli komitet chce zgłosić kandydata na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta w gminie powyżej 20 000 mieszkańców, wtedy liczba zarejestrowanych przez ten komitet kandydatów na radnych w każdym z okręgów w tym mieście nie może być mniejsza, niż wynosi liczba radnych, wybieranych w danym okręgu wyborczym.

Kto dokonuje zgłoszenia kandydata na wójta, burmistrza, prezydenta miasta?

Prawo zgłoszenia w imieniu komitetu wyborczego kandydata na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta ma pełnomocnik wyborczy komitetu lub osoba imiennie przez niego upoważniona. Osoba upoważniona nie może upoważniać innych osób do zgłaszania kandydatów.

Ilu kandydatów na wójta, burmistrza, prezydenta miasta może zgłosić komitet wyborczy?

Komitet wyborczy może zgłosić w danej gminie tylko jednego kandydata na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. W przypadku koalicji wyborczej komitet wyborczy partii politycznej, który wchodzi w skład takiej koalicji, nie może zgłosić własnego, odrębnego kandydata, jeżeli ten koalicyjny komitet wyborczy wystawił już kandydata wspólnego.

Czy osoba wchodząca w skład komitetu wyborczego może być kandydatem na wójta, burmistrza, prezydenta miasta?

Jak podaje PKW, osoba wchodząca w skład komitetu wyborczego może kandydować na wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Kandydatem może być także pełnomocnik wyborczy i pełnomocnik finansowy.

Przypomnijmy, że kadencja rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz wójtów, burmistrzów i prezydentów miast upływa 16 listopada.