Pan Dariusz ma 39 lat, za sobą amputację palców kończyny dolnej. Powód? Źle leczona cukrzyca i zespół stopy cukrzycowej, na który cierpi coraz więcej osób w Polsce. Do tej pory pacjenci z takim powikłaniem musieli szukać pomocy w innym województwie. Wreszcie, kompleksową opiekę znajdą w Szpitalu św. Barbary w Sosnowcu.
Cukrzyca to epidemia XXI wieku, jeden z największych problemów współczesnej medycyny i wyzwanie dla służby zdrowia. W Polsce choruje na nią już około 3 miliony osób. GUS szacuje, że ponad 2,1 mln to osoby w wieku od 15 roku życia wzwyż.
Cichy zabójca
Na świecie cukrzyca co 10 sekund jest diagnozowana u kolejnej osoby, a co 6 sekund ktoś umiera z powodu jej powikłań. W naszym kraju rocznie umiera w ten sposób około 20 tys. chorych. W opinii specjalistów z WHO, cukrzyca będzie siódmą główną przyczyną śmierci w 2030 roku.
Ta choroba zmienia życie, przewraca je do góry nogami. Wymaga podporządkowania rytmu dnia. Stałe kontrolowanie poziomu glikemii i prawidłowe leczenie choroby to jedyny sposób na uniknięcie powikłań cukrzycowych, czy też odsunięcie ich w czasie. Pacjenci zmagający się z cukrzycą najbardziej obawiają się utraty wzroku i zespołu stopy cukrzycowej.
Stopa cukrzycowa
Choroba charakteryzuje się niedostatecznym ukrwieniem stóp, przez co znacznie zmniejsza się ich wrażliwość na ból, utrudnia gojenie się ran, często pojawiają się także owrzodzenia, które świadczą o postępującym procesie martwiczym. Warto dodać, że osłabieniu ulega również struktura kości i stawów, w efekcie czego dochodzi do deformacji stopy, które utrudniają lub wręcz uniemożliwiają chodzenie.
– Stopa cukrzycowa jest powikłaniem które jest niedoceniane, bardzo często jest rozpoznawane przypadkowo, ponieważ pacjenci nie mają pojęcia, jak dbać o stopy. Miałem pacjentkę, która położyła nogi na kaloryferze i nie czuła jak jej się przypaliły. Dlatego tak ważne jest edukowanie. Jednak żadne broszury ani książki nie są w stanie wyedukować diabetyka, do tego potrzebni są dobrze przygotowani edukatorzy – mówi dr Tomasz Szczepanik, lekarz kierujący Oddziałem Diabetologii i Chorób Metabolicznych z Pododdziałem Stopy Cukrzycowej w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym Nr 5 im. Św. Barbary w Sosnowcu.
– To powikłanie rozwija się u 15 procent chorych na cukrzycę. 85 procent dużych amputacji u pacjentów z cukrzycą jest spowodowanych właśnie stopą cukrzycową. Niestety, przodujemy w Europie w liczbie amputacji (około 15 tys.). W Polsce średnio na 100 tys. mieszkańców przypada 10 amputacji. Biorąc pod uwagę te same wskaźniki np. w Danii są dwie, a w Holandii jedna. Tymczasem wczesne rozpoczęcie specjalistycznego leczenia zapobiega aż 75 – 90 procent przypadkom amputacji i zmniejsza liczbę hospitalizacji – dodaje.
Schorzenie to dotyka w większości pacjentów z cukrzycą insulinoniezależną. Najczęściej pojawia się po wielu latach źle leczonej cukrzycy. Tak było w przypadku pana Dariusza.
Brak kompleksowej opieki
– O tym, że mam cukrzycę, dowiedziałem się kilka lat temu. Byłem w szoku. Mam cukrzycę typu 2 i cierpię na zespół stopy cukrzycowej. Zaczęło się od mniejszego czucia w stopach. Później było już tylko gorzej. Pojawiły się owrzodzenia i rany, które nie chciały się goić. I najgorsze, ja w ogóle nie czułem, że coś mnie boli. Proszę zrozumieć, to jest tak, że mogę włożyć nogi do wrzątku i nic nie czuję. To straszne! Do tej pory trudno było mi uzyskać kompleksową pomoc. W efekcie nieodpowiedniego leczenia mam amputowane dwa palce – mówi pan Dariusz.
Niestety problem z dostępem do specjalistycznego leczenia zespołu stopy cukrzycowej jest w Polsce znaczny, a samo leczenie jest bardzo trudne i długie. Żeby przyniosło oczekiwane rezultaty, należy je prowadzić w wyspecjalizowanych ośrodkach, pod opieką kadry specjalistów: diabetologa, chirurga naczyniowego, rehabilitanta, ortopedy, dermatologa i edukatora.
Tyle tylko, że do tej pory takich ośrodków, gdzie pacjent mógłby otrzymać kompleksową pomoc w naszym kraju, było jak na lekarstwo, a w województwie śląskim w ogóle, do teraz. Wreszcie w naszym regionie powstał oddział, gdzie chory na cukrzycę są objęci kompleksową pomocą.
Pierwszy w województwie
Od czerwca pacjenci nie muszą już szukać pomocy poza granicami naszego województwa. W Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym Nr 5 im. Św. Barbary powstał pierwszy w regionie Oddział Diabetologii i Chorób Metabolicznych z Pododdziałem Stopy Cukrzycowej. Pacjenci otrzymają tu kompleksową pomoc.
Obecnie na oddziale są 22 łóżka, osobne sale dla kobiet ciężarnych, dla pacjentów ze stopą cukrzycową. Każda sala ma węzeł sanitarny. Opiekę nad pacjentami sprawuje wyspecjalizowany zespół: 14 pielęgniarek, 4 edukatorów, 2 dietetyków i 8 lekarzy specjalistów.
– Oddział, który powstał w naszym szpitalu, jest oddziałem wysokoprofilowym, zajmującym się cukrzycą w szerokim pojęciu. Co to oznacza? Pacjent otrzyma u nas kompleksową i skoordynowaną pomoc, a w leczeniu cukrzycy jest to niezbędne – podsumowuje dr Tomasz Szczepanik.
Warto dodać, że oddział powstał z inicjatywy dyrekcji szpitala. NFZ dofinansował powstanie gabinetu stopy cukrzycowej.
